٢-فشار بیش از حد را کاهش دهید
٣-همه چیز را در محدوده دسترسی خود قرار دهید
۴-کار را در ارتفاع صحیح انجام دهید.
۵-حرکات اضافی را کاهش دهید
۶-خستگی و بار استاتیک را به حداقل برسانید.
٧-نقاط تحت فشار را به حداقل برسانید.
٨-فضای کافی برای کار در نظر بگیرید.
٩-حرکت کنید و عضلات را منقبض و منبسط نمایید.
١٠-یک محیط کار راحت و قابل انعطاف را فراهم نمایید.
مقررات وتوصیه های مربوط به حوادث ناشی ازکار (ماده ۶۰ قانون تامین اجتماعی)
ایمن سازی محیط کارگاه ومراکز تولیدی وظیفه ای دوگانه است که هم کارفرما و همدستگاههای دولتی و بیمه ای درقبال آن مسئولند . حوادث ناشی ازکار متاسفانه درکشورما درسطح بسیار بالائی اتفاق می افتد وهزینه هایی که جامعه چه از نظر اجتماعی وچهاز نظر اقتصادی دراین خصوص می پردازد شدیداً نگران کننده است. حوادثی که درکارگاه ها اتفاق می افتد وموجب ازکارافتادگی، فوت و بیماری کارگران می گردد به یکاندازه کارفرما وسازمان بیمه گر را به چالش می طلبد .ضمن اینکه مشکلات و فشارهایروحی وروانی ناشی از آن که به خانواده های حادثه دیده وارد می شود خود مقولهجداگانه ای است که بار آن را جامعه بطور مستقیم به دوش می کشد. بنابراین برایپیشگیری از حوادث داخل کارگاه که پیامدهای ناگوار آن دامنگیر همگان از جملهکارفرما، سازمان بیمه گر وخانواده های حادثه دیده ودرنهایت جامعه می گردد، دستگاههاومراکز دولتی و بیمه ای نیز مکلفند با اتخاذ تدابیر واقداماتی کارفرما را بهاستانداردسازی محیط کار ترغیب سازند. چنانچه این موضوع برای کارفرمایان روشن شود کهایمنی کارگاه و تامین وسائل ایمنی برای کارگران موجب کاهش حوادث و درنتیجه تبعاتبعدی آن می گردد انگیزه لازم را برای تامین حداقل استانداردهای ایمنی بکار خواهندگرفت . البته این مهم نیازمند قوانین ومقررات جامعی است که تلاش جمعی کارفرمایان ،بیمه شدگان و دولت را جهت تحقق آن می طلبد.
نوروز91مبارک
تهویه صنعتی روندی است برای کنترل تأثیرات ذرات آلاینده، گازهای سمی و شیمیائی، بخارات و ذرات قابل اشتعال یا انفجار بر روی پرسنل و افرادی که در معرض بـرخورد با آنها قرار دارند. یکی از روشهای کنتـرل توسط تخلیه هوای آلوده از محیط کاری و جایگزین نمودن آن با هـوای تمیز میباشد. روشهای دیگر شامل تغییرات در فرآیند، تغییرات در رویه کار کردن جایگزینی و استفاده از گـازهای کمتـر سمی و یا حـذف گـازهای سمی است. در تهویه صنعتی عموماً تخلیه دود و بخارات ناشی از جوشکاری، بخـارات محلولها، بخارات مواد نفتی یا شیمیائی و غبارات از محوطه کاری مد نظر میباشد. با تخلیه هـوای آلوده و جـایگزین نمودن هـوای سالم، میباید مشکل سرمایش و گرمایش پرسنل و هدر دادن انرژی به جد در نظر قرار گیرد. روند تغییرات در فرآیند ساخت، تولید و ارائه خدمات و نیاز فزآینده در بهبود فضا و محیط کار، چالشی جدی در فراروی طراحان سیستمهای پیشرفته صنعتی قرار داده است. این نوع سیستمهای تهویه با فـرآیندهای تولید و سیستمهای خدماتی تأسیسات تشکیل مجموعـهای یکپارچه را مـیدهند. بهینه سازی سیستمهای تهـویه صنعتی نیـاز به ابـزارهای جـدید طراحی و نوآوریهای فنی دارد. چالشهای رو در رو در تهویه صنعتی فقط محدود به راه حلهای فنی نمیباشند. بلکه در برگیرنده استانداردهای فنی و سیاستهای عملی جدید جهت تقویت پیشرفتهای تکنولوژیکی نیز میباشند.
ادامه مطلب ...
می دانید یک متر مکعب خاک تقریبا 1700 کیلو گرم وزن دارد . آیا یک انسان زنده تحمل این همه وزن را دارد؟ مطمئناً نه ،هیچ گودال ویا کانالی نیست که از خطر ریزش مصون باشد ، همه کانال ها کم وبیش مخاطرات ریزش را دارند. لطفاً نکات زیر را بخوانید و آنرا را بخاطر بسپارید.
در عملیات حفاری دو نوع سانحه وجود دارد :
1. ریزش خاک بر روی کسانی که در محل حفاری شده مشغول کارند .
2. سقوط اجسام و متریال به درون کانال وسوانحی که از طریق افراد ،ماشین آلات ویا موادی که در حفاری استفاده میشوند ،پدید می آیند.
معمولاً حوادث در حفر گودال بدین خاطر است که شخص یا اشخاصی کار خود را به درستی انجام نداده اند.
«همه سوانح قابل پیش گیری هستند البته با عملکرد صحیح وبه موقع.»
نکات زیر نمونه هایی از عملکرد هایی است که می تواند از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کند .
1. گودالها را بدون حفاظ رها نکنید. کلیه محلهای خاک برداری شده که کسی در آنها کار نمی کند را با نوار خطر زرد رنگ مهار کرده وراه بند بگذارید وبرای شب از علائم نوری استفاده کنید.
2. در صورتیکه قرار است در محل حفاری ، لوله های جابجایی مواد گذارده شود این لوله ها را به فاصله حداقل 1متر از لبه کانال قرار داده و با قرار دادن گوه در دو طرف آنها از حرکت احتمالی آنها جلوگیری نمائید.
3. در کانال های حفر شده با عمق بیش از120 سانتی متر باید تمام دیوارهای خاکبرداری شده تخته کوبی شوند .تخته ها مجاور یکدیگر و پائین تر از کف قرار داده شوند . با این کار خطر ریزش از بین می رود .
4. تخته ها به وسیله جکهایی که به طور افقی و در فواصل مساوی کار گذارده می شود مهار شود.
5. در تمام سطوح تخته ها ، از گوه استفاده شود .
6. تمام افرادی که در گودال های عمیق تر از120 سانتی متر کار می نمایند ،باید از کلاه ایمنی استفاده کنند . تخته کوبی افراد را در مقابل اشیایی که از بالا می افتد محافظت نخواهد کرد .
7. داربست ها در داخل محل خاک برداری شده باید کامل ومحکم باشند. کسانی که روی داربستهای ناقص کارمی کنند نه فقط برای خود بلکه برای سایر کارکنانی که زیر داربست مشغول کارند ایجاد خطر می نمایند .
8. محلهایی را که هنوز تخته کوبی نشده با نصب تابلوی اعلام خطر مشخص کنید تا کسی از منطقه امن فراتر نرود .
9. برای بیرون آمدن از گودال ها به تخته ها و دیواره کانال آویزان نشوید بهتر است از یک نردبان مناسب استفاده کنید .نباید نردبان را فقط به تخته کوبی تکیه داد بلکه لازم است از بالا به میخی که در زمین کوبیده شده است ،محکم ببندید. در حین بالا آمدن از نردبان پله ها را دو تا یکی نکنید .
10. برای کسانی که در پایین کار می کنندخاک و اشیایی که در لبه گودال قرار دارند مانند موادمنفجره هستند و بسیار خطرناک می باشد . خاک وسایر مواد حفاری شده باید حداقل به فاصله 60 سانتیمتر دور تر از لبه ریخته شودو شیب مواد انباشته شده طوری باشد که امکان ریزش مجدد به داخل کانال را نداشته باشد.
11. ارتعاش یا وارد شدن فشار زیاد به نزدیک لبه دیوار خاک برداری شده به احتمال زیاد موجب ریزش می شود.
12. در موقع خاکریزی به درون گودالها حتما مانعی تهیه و با فاصله مناسب از لبه کانال محکم به جایی ببندید تا از سقوط کامیون یا دمپر به داخل گودال جلوگیری شود.
13. پریدن از عرض کانالها سرانجام خوبی ندارد ، بهتر است کانالهایی که در مسیر عابرین حفر می گردد ،به وسایلی که دارای استحکام کافی برای عبور افراد هستند ، مجهز باشد و همچنین طرفین آن نرده حفاظتی نصب شده باشد.
مقررات ایمنی در حفر کانال:
با توجه به نکات ذکر شده ،در حفر کانال مقررات زیر می بایست در تمام نقاط سایت توسط کلیه پیمانکاران اجراءگردد و ناظرین کارفرما نیز بر حسن اجرای این مقررات نظارت دقیق داشته باشند:
þ قبل از شروع به حفر زمین و سایر عملیاتی که باعث بر هم خوردن خاک می شود ، مسئول انجام کار باید پروانه کار که به امضای کارفرما نیز رسیده باشد را اخذ نموده باشد .
þ نظر بهCOMPACT بودن خاک منطقه بهترین و ایمن ترین نحوه حفر کانال V شکل می باشد .لذا کلیه کانالهایی که در منطقه حفر می گردد باید به روش فوق حفر شوند .
þ در شرایطی که در محوطه اطراف محل کانال عملیات شمع کوبی صورت میگیرد، به هیچ وجه نباید افراد در داخل کانال به فعالیت بپردازند.
þ اطراف محل خاک برداری شده با علائم هشدار دهنده نظیر نوار خطر شبرنگ محصور و مشخص گردد.
þ در زمانیکه نفرات در داخل گودال و کانال در حال انجام کار هستند حتما باید سرپرست انجام کار در محل حاضر باشد.
þ کارگران جهت عبور از عرض کانال به هیچ وجه نباید از روی کانال بپرند، بلکه به این منظور باید تخته هایی بصورت عرضی در روی کانال قرار داده شود و به نردههای محافظ جهت جلوگیری از سقوط افراد مجهز گردد.
þ در صورت حفر کانال به روشVERTICAL اگر عمق کانال بیشتراز 120 سانتی متر باشد،حتماًدیواره کانال باید تخته کوبی شده و در فواصل مساوی بوسیله جک های افقی محافظت گردد.
þ کارگرانی که در عمق بیش از 120 سانتیمتر کار می کنند باید دارای کلاه ایمنی باشند.
þ جهت بالا و پایین رفتن افراد از داخل کانال باید از نردبان استفاده شود.
þ خاکهای برداشته شده از داخل کانال وسایر اشیاء نباید در فاصله60 سانتی متری لبه محل حفاری ریخته شوند وباید طوری روی هم قرار گیرند که از افتادن ولیز خوردن آنها به داخل کانال جلوگیری شود .
þ در ساعات تاریکی با قرار دادن علائم روشنایی دهنده حدود کانال باید مشخص گردد تا خطری متوجه عابرین یا وسایل نقلیه نگردد.
þ کانالی که آب در آن نفوظ کرده است دیواره های آن فاقد استحکام کافی می باشد ، از کار کردن در این کانال ها خودداری کنید.
þ کانالهایی که در نزدیکی محل تردد وسائط نقلیه می باشند باید به محافظ سخت مانند قالبهای سیمانی ویا لوله های داربست وغیره مجهز گردند.
þ ارتعاشات ماشین آلاتی که از کنارمحل های حفاری شده تردد می کنند می تواند موجب ریزش دیواره کانال یا سقوط متریال و سنگ و خاک موجود درلبه حفاری گردد ، لذا باید از تردد این دستگاهها در نزدیکی کانال جلو گیری کرد.اصطلاحات رایج در داربست :
منظور از اسکافولد در تعاریف زیر همان داربست می باشد .برای بعضی از لغات معادل مناسب فارسی پیدا نکردم.
Base plate پایه فلزی برای پخش و توزیع بارکه زیر لوله های استاندارد به کار میرود (بین خاک ولوله استاندارد )
Bay length فاصله بین دو استاندارد مجاور در طول و رو به روی اسکافولد.
Board :چوبی نرم که برای دسترسی به سکوهای کاری و..بکار میروند این چوبها باید در مقابل آتش مقاوم باشند
Board beare intermediate transom : لوله ایست که در فاصله بین ladger برای تقویت سکو های کار نصب میشود.
Brace :لوله های مهاری که به صورت اریب وضربدری بسته میشوند .و ساختمان داربست را محکم نگه میدارند.
Butlers : لوله ای که خوب با بریس ها محکم شده و در مقابل اسکافولد برای تقویت آن به کار میرود .
Castor :چرخ گردانیست با ابزار قفل کن که به پایه استاندارد بسته شده و برای حرکت داربست بکار میرود .
Toe board clip :گیره نگه دارنده قرنیز .
Coupler :بستی است که که برای اتصال وبستن دو لوله بهم دیگر در اسکافولد بکار میرود که به دو نوع هستند
حامل بار وغیر حامل بار
Guard
rail : لوله ای است که از داخل داربست برای جلوگیری از سقوط افراد بسته
میشود .(معمولا در ارتفاع 91 و47 سانتیمتری از کف محل کار)
Hoop iron :تسمه ای فلزی که به سر تخته اسکافولد می بندند که از جدا شدن وشکاف برداشتن تخته ها جلوگیری کند .
Ledger
:لوله ای افقی که به لوله استاندارد بسته میشود (به وسیله بستهای حامل بار
) این لوله ها از خم شدن استاندارد جلوگیری میکند ومانندساپورتی برای
ترانزوم ها عمل میکنند همانند barce,
Access plate form : سکوی ساخته شده از چوب که محل ورودی نردبان را تامین می نماید
Lift :مجموعه است از لجر ها وترانزومها و تخته های حامل که یک سطح افقی برای اسکافولد را تامین میکنند.
Need transom :ترانزومی که از اسکافولد بیرون آمده باشد
Node point :محل اتصال ترانزوم، لجر واستاندارد ها به یکدیگر را گویند .
Puncheon
:لوله ای عمودی که در پایین ترین انتهای خود با کوپلرها به لوله افقی وصل
شده که بار را مستقیما به بیس پلیت ویا زمین نمی فرستد
Raker :لوله حامل بار که به شکل اریب است و برای تقویت داربست بکار میرود.
Scafftag
:اتیکتی که در تمام راههای ورودی به داربست نصب میشود ونشان می دهد که
اسکافولد در هفته گذشته مورد بررسی قرارگرفته است ودر دو رنگ سبزو قرمز می
باشد (سبز داربست ایمن است ) (قرمز داربست نا ایمن است )
Sleeve coupler :قطعه ای که دو لوله را به همدیگر وصل مینماید(همراه با مغزی چدنی یا فلز دیگر )
Sole
plate :تخته الوار کوتاه که زیر بیس پلیت نصب میشود وفشار وارده را توزیع
میکند در زمینهای سست وشل کاربرد زیادی دارد .( بین زمین وبیس پلیت قرار
میگیرد )
Spigot joint pin :بستی که در آخر اسکافولد بسته میشود برای اتصال دو لوله داربست به یکدیگر .
Standard :لوله عمودی که برای انتقال بار به سطح زمین بکار میرود .
Stopend :گارد ریلی است که در انتهای اسکافولد برای جداکردن قسمت بدون تخته بکار میرود و نیز جلوگیری از سقوط افراد.
Tie :لوله ای که برای بستن اسکافولد به یک لنگر بکار میرود.
Toebord : (قرنیز )تخته ای که در طول لبه سکو برای جلوگیری از سقوط ابزار واشیا به کار میرود.
Transom :لوله ای که استاندارد بیرونی را به استاندارد در ونی متصل میکنداین لوله بین ledgerقرار گرفته و سکوی کار را درست میکند
Unitbeam : به منظور ساخت شبکه ایاز بیم های ترکیب شده به اسکافولد
Working plate form :محل کار
عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار:
عوامل شیمیایی در محیط کار در بر گیرنده تمام مواد اولیه ، مواد خام ، مواد واسطه و فراوردههای اصلی ، که در صنعت به کار میروند یا تولید میشوند ، میباشند. این موادکه به شکل گاز ، مایع و یا جامد هستند ، ممکن است طبیعی یا مصنوعی بوده و دارای منشاء گیاهی ، حیوانی و یا سنتتیک ( معدنی یا آلی ) باشند . هر یک از این مواد دارای خطرات و زیانهای مختص به خود است که در صورت تماس فرد با آن رخ مینمایند . زیان حاصل از آنها به نوع راه ورود ، مقدار و طول زمان تماس بستگی دارد.
مایعات بسیاری در صنعت وجود دارند که کارگران با آنها سر و کار داشته و در تماس هستند . تعدادی از این مایعات خورنده و سوزاننده بوده و شامل برخی از اسیدهای معدنی و یا آلی ، قلیاها و تعداد دیگری از مواد شیمیایی مانند پرهیدرول( آب اکسیژنه ) و ... میباشند . سایر مایعات صنعتی برحسب تقسیم بندی شیمیایی ممکن است دارای اسامی خاص ومعینی باشند مانند روغنها ، الکلها ، حلالها و ... مواد جامد نیز به گونههای مختلف همانند توده ، کلوخه ، دانه ، پودر و یا گرد و غبار در صنعت تولید شده یا به کار میروند . مهمترین شکل از مواد جامد که دارای اثرات فیزیولوژیک قابل توجه میباشد ، گرد و غبار آنهاست ، زیرا هنگامی که گرد و غبار در هوا منتشر میشود ، از راه استنشاق وارد بدن شده و اثرات خود را ( بسته به نوع ، مقدار، اندازه ذره و طول مدت تماس ) ظاهر میسازد . گرد و غبار به عنوان یکی از آلایندههای مهم هوای محیط کار شناخته میشوند و گستره وسیعی از بیماریها و عوارض ناشی از کار را سبب میشوند . از این رو در بهداشت حرفهای و سم شناسی صنعتی از اهمیتی ویژه برخوردارند.
آلایندههای شیمیایی و تقسیم بندی آنها
کره زمین به وسیله اتمسفر گازی شکل که دارای ترکیب معینی است احاطه شده است . در این اتمسفر حدود 09/78 درصد نیتروژن ، 95/20 در صد اکسیژن ، 93/. در صد آرگون ، 03/0 در صد دی اکسید کربن و مقادیر ناچیزی نئون ، هلیوم ، کریپتون ، هیدروژن ، گزنون ، مواد رادیواکتیو ، اکسیدهای ازت و اوزون وجود داردکه ممکن است در هر محل با چنددر صدی بخار آب مخلوط شود. مقدار هر یک از این گازها که از حد معمول بیشترشود و یا هر ماده دیگری غیر از آنها که در اتمسفر وجود داشته باشد ، ماده آلوده کننده یا آلاینده دانسته میشود. آلایندهها را میتوان برحسب حالت فیزیکی ، ترکیب شیمیایی و یا اثرات فیزیولوژیک آنها تقسیم بندی کرد.
تقسیم بندی آلایندهها بر اساس حالت فیزیکی
بر این اساس میتوان آلایندهها را به دو دسته گازها و بخارات و مواد معلق تقسیم کرد .
1.گازها و بخارات
M |
از این رو ، مسئله نشت گاز ، جستجو و تعیین
مقدار آنها در صنعت اهمیتی ویژه دارد.
2.مواد معلق
انتشار و پراکندگی ذرات ذرهبینی جامد و یا مایع در یک فاز گازی خاص و یا در هول آئروسول نامیده میشود . به این ترتیب ، مواد معلق شامل تمام ذرات گوناگونی است که در فضای محیط زیست یا محیط کار آئروسول موجود باشند . بر این اساس ، مواد معلق در برگیرنده گرد و غبار ، مه ، دود ، دمه ، مهدود و افشانه ( اسپری ) خواهد بود . در مقابل آئروسول ، اصطلاح هیدروسول قرار دارد که به سیستمهای پراکنده در آب گرفته میشود. سوسپانسیون و امولسیون گونههایی از هیدروسل هستند .
الف- گرد و غبار : گرد و غبار در اثر جدا شدن و شکستن مواد جامد و تبدیل آنها به ذرات کوچک تشکیل میشود و معمولاً در هوا برای مدتی شناور و معلق میماند . اعمال مکانیکی مانند خردکردن ، اره کردن ، شکستن ، مته کردن ، ساییدن ، منفجرکردن و غیره ... باعث تولید گرد و غبار میشوند . این ذرات ممکن است بسیار ریز بوده و از ذرات قابل دیدن با چشم تا ذرهبینی و فراذرهبینی تغییر کنند . انتشار و پراکندگی ذرات گرد و غبار در محیط میتواند بر روی افرادی که با آن تماس مییابند اثر نامطلوب به جا گذاشته و عوارض و بیماریهای گوناگونی ایجاد کند عوارض و بیماریهای حاصله ، به جنس گرد و غبار ، اندازه ذرات ، طول مدت استنشاق و حساسیت فردی بستگی دارد .
ب- مه : مه عبارت است از آئروسلهای قابل دیدن که به صورت ذرات و قطرات ریز مایع در هوا تولید میشوند . مه در اثر تراکم بخار آب در شرایط فیزیکی خاص از نظر دما و فشار ایجاد میگردد. برخی از آلایندهها در صنعت به شکل مه در هوا منتشر میشوند. برای نمونه ، در عملیات آبکاری کروم ، بخارات اسیدکرومیک به صورت میست ( مه ) اسید در آمده و هوای محیط کار را آلوده میسازد .
ج- دود : دود در اثر سوختن مواد آلی مانند چوب ، روغن ، چربی ، بافتهای حیوانی ، لاستیک و ... تولید میشود و عبارت است از ذراتی که در اثر سوختن ناقص دارای مقدار زیادی کربن هستند .
د- دمه : دمه یا دود فلزی عبارت است از ذرات فلزی جامد که از سطح فلز مذاب خارج شده و در هوا منتشر میشوند . تشکیل دود فلزی معمولاً با انجام یک واکنش شیمیایی مانند اکسیداسیون همراه است . ذرات دود فلزی بسیار کوچکاند و اندازه آنها معمولاً کمتر از یک میکرون (2/0 تا3/0 میکرون ) میباشد به همین دلیل ، دودهای فلزی پس از استنشاق میتوانند به سادگی به قسمتهای پایینی ششها ( حبابچههای ششی ) رسیده و سپس همانند گازهای تنفسی به داخل جریان خون سرازیر گردیده و عوارض شدید را ایجاد کنند . دودهای فلزی در اثر ذوب فلزاتی مانند سرب ، کادمیوم ، روی ، آهن و ... تولید میشوند و خطرهای آنها برای کارگرانی که در این صنایع کار میکنند بسیار زیاد است .
ح- مهدود : مه دود یا اسماگ اصطلاحی است که از دو واژه مه و دود (فوگ و اسموک) برگرفته شده و به آلودگیهای وسیع اتمسفری ناشی از آلایندههای صنعتی و منبع طبیعی اطلاق میشود. آلودگی هوا در شهرهای بزرگ اغلب از نوع مهدود است .
ج- افشانه : به کار بردن آئروسولها ، سوسپانسیونها و یا امولسیونها تحت فشار و به صورت پاشیدنی به نام افشانه شناخته میشود . در برخی صنایع ، به ویژه در صنعت خودروسازی ، رنگ آمیزی بدنه خودرو به روش افشانه انجام میگیرد و ماده رنگی به شکل ذرات بسیار ریز بر روی سطح پاشیده میشود. همچنین در کشاورزی و بهداشت ، مواد آفتکش و حشرهکشها به وسیله تلمبه سمپاش به صورت افشانه به مصرف میرسد.
چ-امولسیون : امولسیون عبارت است از تعلیق ذرات ریز مایع در یک مایع دیگر که به کمک مواد امولسیونساز انجام میپذیرد .
تقسیم بندی آلایندهها بر پایه ترکیب شیمیایی
تقسیم بندی آلایندهها بر این پایه معمولاً بر اساس چگونگی ترکیب شیمیایی انجام میگیرد . آلایندهها در سمشناسی صنعتی بر این پایه تقسیم بندی میشوند .
تقسیم بندی آلایندهها بر پایه اثرهای فیزیولوژیک
به طور کلی ، تقسیم بندی آلایندهها بر این پایه نمیتواند رضایت بخش باشد ، زیرا در مورد گازها و بخارات نوع اثر فیزیولوژیک به تراکم ماده بستگی خواهد داشت ، مثلاً یک گاز یا بخار در یک تراکم مشخص ممکن است دارای خاصیت بیهوشی آور باشد ، در حالی که همان ماده در تراکم کمتر فاقد اثر بیهوشی آور بوده و بر دستگاه خونساز اثرگذارد.اگر چه قرار دادن یک ماده خاص در یک دسته ویژه و جداگانه به طور درست امکانپذیر نیست ، اما میتوان تقسیم بندی آلایندهها را بر پایه اثرهای فیزیولوژیک به صورت زیر خلاصه کرد.
1-مواد التهاب آور و محرک :مواد محرک دارای اثر سوزاننده و تاول آور بوده و سطح مخاط مرطوب را متورم میکنند . در مورد اثرات سوء ناشی از این مواد گفتنی است که عامل غلظت دارای اهمیتی بیشتر نسبت به عامل زمان و طول مدت تماس میباشد . برخی مواد محرک قسمت دستگاه تنفسی را بیشتر تحت تأثیر قرار داده و آسیب میزنند . از جمله این نوع مواد میتوان به آلائیدها ، گرد و غبار قلیایی ، آمونیاک ، اسیدکرومیک ، اسید فلوئوریدیک ، گازهای سولفور و سولفوریک اشاره کرد. تعدادی از مواد محرک ، هم قسمت بالایی و هم بافت شش را تحت تأثیر قرار میدهند مانند فلوئور ، کلر ، برم ، ید و اکسیدهای کلر . برخی مواد ، محرک قسمتهای پایینی دستگاه تنفس و حبابچههای ششی هستند مانند : دی اکسیدازت ، ازت و فسژن ، تماس شدید با محرکهای ریوی حتی میتواند به مرگ حاصل از خفگی منجر شود.
N
2-مواد خفگی آور : مواد خفگی آور اثر خود را به علت اختلالی که در اکسیداسیون بافتها ایجاد میکنند ، ظاهر میسازند . این دسته از مواد به دو گروه خفگی آور ساده و مواد خفگی آور شیمیایی تقسیم میشوند . مواد خفگی آور ساده ، گازهایی هستند که باعث پایین آمدن فشار نسبی لازم جهت اشباع خون از اکسیژن خواهند شد . از جمله این مواد میتوان به دی اکسیدکربن ، هیدروژن ، متان ، اتان ، نیتروژن ، هلیوم و اکسید ازت اشاره کرد . از سوی دیگر ، مواد خفگی آور شیمیایی به علت داشتن اثر شیمیایی ، عمل حمل اکسیژن به وسیله خون از ششها را مختل کرده و یا اکسیداسیون بافتها را ( هر چند که خون دارای اکسیژن کافی باشد ) به هم میزند . منوکسیدکربن که با هموگلوبین ترکیب میشود ، سیانوژن ، اسید سیانیدریک و نیتریلها که از اکسیداسیون بافتها به وسیله کاتالیستهای سلولی جلوگیری میکنند ، از جمله این مواد هستند. همچنین آنیلین ، متیل آلانین و نیتروبنزن تولید مت هموگلوبین کرده فشار خون را پایین میآورد و باعث اختلال تنفس میشود.
3-مواد بیهوشی آور مخدر: این دسته از مواد اثر خود را به عنوان مواد بیهوشی آور ساده بدون ایجاد عوارض شدید سیستمیک ظاهر میکنند و تعدادی از آنها دارای اثر رخوت آور بر روی سلسله اعصاب مرکزی میباشند. در زیر برخی از این مواد به ترتیب و برحسب زیاد شدن خاصیت بیهوشی آورشان معرفی شدهاند : هیدروکربنهای استیلنی ، هیدروکربنهای اتیلنی و استرها .
4- سموم سیستمیک : موادی که باعث آسیب برخی از اندامهای داخلی میشوند مانند بیشتر هیدروکربنهای هالوژنه – موادی که باعث آسیب دستگاه خونساز میشوند مانند بنزن ، فنولها ، تولوئن ، گزیلن و نفتالین - سمومی که باعث آسیب عصبی میشوند از قبیل متانول و تیوتن – فلزات سمی مانند سرب ، جیوه ، کادمیوم ، منگنز ، بریلیوم ، آنتی موان و ...- مواد معدنی غیر فلزی سمی مانند آرسینیک ، فسفر ، گوگرد .
5- سایر مواد معلق غیر از سموم سیستمیک : گرد و غبارهای سمی که ایجاد فیبروز ششی میکنند ، مانند سیلیس و آزبست – گرد و غبارهای بی اثر مانند کربن و سیمان – گرد و غبارهای آلی که حساسیت ایجاد میکنند مانند گرده گیاهان ، چوب و ...- مواد محرک مانند اسیدها ، قلیاها ، کروماتها و فلوئورها – باکتریها و سایر موجودات ذرهبینی
اگر داری تو عقل و دانش و هوش نکات ایمنی را بسپار تو در گوش
بیا آموزش سیفتی ((safety فراگیر که گفت از ایمنی خود را جدا گیر ؟
اگر راننده هستی یا که برقکار اگر حفار روزی یا که شبکار (مبحث نوبت کاری )
اگر باشی موتور من یا سکوبان اگر واش کولی هستی یا دکلبان
محیط کار ریگ (RIG) را کن نظافت که از آلودگی خیزد هر آفت
محیط کار اگر آلوده گردید دگر کی میتوان آسوده گردید ؟( اشاره به House Keeping)
کلاه و کفش و گوشی و عینک چو کار آغاز شود باید زد اینک (PPE)
دکلبان را زما باشد یکی پند به ارتفاع بباید بست کمربند ( ایمنی در ارتفاع )
ز زیر بار معلق کم گذر کن زهر کار خطر باری حذر کن
که چشم همسر و فرزند دلبند تو را در انتظار است ای خردمند
محیط کار اگر پا می گذاری دقت باید نمود با هوشیاری
همیشه زیر پایت را نگاه کن به چشم باز، زهر جایی گذر کن
ز تعویض هر دنده آچار سکوبان گر کند غفلت به ناچار
زیانش می رسد بر جان یاری که کاررا سرسری بگرفت و باری
وسائل را به جای خود بذارید و یا آنرا به همکاران سپارید
اگر ابزار کار فرسوده گردد دگر بر زحمتت افزوده گردد
رعایت کن اصول ایمنی را چرا بر جان پسندی دشمنی را
من این شعر را سرودم تابر این کار عمل کردن بود بهتر ز گفتار
آب رادیاتور ماشین بخور محتاج نامردان نباش!
آدم دیوانه را بنگی بس است خانه پرشیشه را سنگی بس است!
اتوبوس من غصه نخور،منم یه روز بزرگ میشم!(ژیان)
اگر از عشقت نکنم گریه و زاری / به جهنم که مرا دوست نداری!
اگه الله کند یاری / چه اف باشد چه سوسماری!
اگر خواهی بمیری بی بهانه / بخور ماست وخیار وهندوانه!
التماس۲A!
ای بلبل اگر نالی من با تو هم آوازم / تو عشق گل داری،من عشق گل اندامی!
ای روزگار / با ما شدی ناسازگار!
بپر بالا که گیر نمیاد!
باغبان در را مبند من مرد گلچین نیستم / من خودم گل دارم و محتاج یک گل نیستم!
بحث۳۰یا۳۰ ممنوع!
بخور و بخواب کارمه / الله نگهدارمه!
به مادرت رحم کن کوچولو!
تا جام اجل نکردم نوش / هرگز نکنم تو را فراموش!
تا سگ نشوی کوچه و بازار نگردی / تا کوچه و بازار نگردی نشوی گرگ بیابان!
تاکسی نارنجی / از من نرنجی!
تجربه نام مستعاری است که بر خطاهای خود میگذاریم!
جون من داداش یه خورده یواش!
جهان باشد دبستان و همه مردم دبستانی / چرا باید شود طفلی ز روز امتحان غافل؟!!
داداش مرگ من یواش / امان از دست گلگیر ساز و نقاش!
دختر ار بهر عفت میکند چادر به سر / نامه را از زیر چادر میدهد دست پسر!
درخت مکر زن صد ریشه دارد / فلک از دست زن اندیشه دارد!
در طواف شمع میگفت این سخن پروانه ای / سر پیچ سبقت نگیر جانا مگر دیوانه ای!
دلبرا دل به تو دادم که به من دل بدهی / دل ندادم که به من ساندوچ و دلمه دهی!
دلبری دارم چو مار عینکی / خوشگل وزیبا ولی کم پولکی!
دنبالم نیا آواره میشی!
.دنیا همه هیچ و اهل دنیا همه هیچ / ای هیچ تر از هیچ تو بر هیچ مپیچ!
دودوتا هفتا کی به کیه!
حالا که خر تو خره ماهم پیرایدم(ژیان)
رخش بی قرار!
رقیف بی کلک مادر!
رنج گل بلبل کشید و برگ گل را باد برد / رنج دختر مادر کشید و لذتش داماد برد!
رود میرود اما ریگذارش میماند!
زندگی بدون عشق مثل ساندوچ بدون نوشابه هست!
زندگی بدون عشق مانند شلوار بدون کش هست!
«zoor nazan farsi neveshtam»
ژیان عشقت مرا بیچاره بنمود / ز شهر و خانه ام آواره بنمود!
سر پایینی نوکرتم / سر بالایی شرمندتم(ژیان)
شب و روز رانندگی در جاده ها کار من است / از خطر باکی ندارم جون خدا یار من است!
قربان وجودی که وجودم ز وجودش بوجود آمده است!
کوه از بالا نشینی رتبه ای پیدا نکرد / جاده از افتادگی از کوه بالا میرود!
گاز دادن نشد مردی / عشق آن است که بر گردی!
گدایان بهر روزی طفل خود را کور میخواهند / طبیبان جملگی خلق را رنجور میخواهند!
تمام مرده شویان راضیند بر مردن مردم بنازم مطربان را که خلق را مسرور میخواهند!
گلگیرم ولی گل نمیگیرم!